Cengiz Erdil 22 Mart 2020
www.gazetepencere.com
BAFA SADECE BİR GÖL DEĞİLDİR
Bodrum yolcularını Gökova Körfezi’nden önce selamlayan Bafa Gölü ve çevresinin antik çağlardan günümüze uzanan çok can alıcı öyküleri vardır. Son yıllarda vahşi kapitalizmin plan-gelecek bilmez, çevre tanımaz çarklarıyla Bafa suları kirleniyor ama yine de ülkemizin kayıp cennet köşelerinden biridir.
Bafa Gölü Cumhuriyet döneminde 60’lı yıllara kadar pek bilinmezdi. Devletin kurucu partisi CHP’nin ağır toplarından İsmail Rüştü Aksal ve Osmanlı hanedanından ortakları, “Burası bizim, köylüler burada balık avlayamaz” deyince, köylüler de ayaklandı. Onlara destek nereden geldi biliyor musunuz? Ankara ve İstanbul’daki üniversite öğrencilerinden. 68 kuşağının köylü-gençlik ortaklaşa direnişinin ilk adıdır Bafa Gölü.
Deniz Gezmiş, ünlü savunmasında Bafa Direnişinden söz eder, tabii devlete çatar.
Devlet hatasından 1978 yılında döner. Bafa Gölü kamulaştırılır. Kamulaştırmaya karar veren Ecevit hükümetidir. Geçen yıl kaybettiğimiz dönemin Köyişleri Bakanı Ali Topuz da kamulaştırmanın baş savunucusudur. Nereden nereye. CHP’li toprak ağasının malını CHP hükümeti elinden almıştır. Bafa Gölü bir deryadır öyküleriyle.
HERAKLİA ANTİK KENTİ
Nice uygarlıkların kurulduğu, yıkıldığı, yeniden kurulduğu zamanlardan kalmadır Bafa Gölü. Hemen yanında antik Heraklia kentinin kalıntıları vardır. Türkiye’de arkeolojik kazı yapılmayan yerlerdendir bu antik kent. Kendi haline bırakılmıştır. Buradan aşırma taşlarla kurulan KAPIKIRI Köyü Ege’nin en yoksul köylerindendir. Arazi taş ve kayalık olduğu için gençler gurbetçidir. Köyün çocukları taşıma sistemiyle başka bir köyün okuluna gidiyorlar.
Biz dönelim Heraklia kentine. Buranın sokaklarında eskiden filozoflar dolaşırmış. Mesela Diyalektiğin babası, felsefede ilk kez bir sistem kuran Heraklitos’un burada doğduğu söylenir. Zamanında Milet ve Efes’e takılırmış ama Bafa ile bağını koparmamış. Belki ünlü “ Her şey akar” sözünü, Bafa’yı besleyen derelere baka baka söyledi. Hegel’i, Marx’ı etkileyen filozofu zaman tüneline sokup bugüne getirsek “Sizin felsefenizden başlarım” diyebilir.
Çünkü, Bafa Gölü ölüyor. Suyu çekiliyor, rengi bir garip hal alıyor.
Bafa Gölü’nü besleyen su kaynağı Ege’nin bereketli ovalarının yaratıcısı Büyük Menderes Nehriydi. Ne akla hizmetse, göl ile nehir arasına set çekildi, kanal falan yapıldı. Yeraltı suları, yağmur suları yetmeyince göl kurumaya başladı. Sonradan su verilmeye başlandı ama doğa affetmiyor.
NE YAPILMALI?
Uzmanlara göre, Bafa Gölünü kurtarmak için temiz su kaynağı lazım. Onlarca yerleşim yerinin atığını sırtlayan Büyük Menderes Nehri de Allah’a emanet.
Göl çevresindeki dağlar ve kayalık alanlar, dağcıların ve doğa yürüyüşü yapanların mekanı. Ancak Kapıkırı köyünde konaklama imkanı yok. Yoksul köylüye birilerinin yol göstermesi gerekiyor.
Ve unutulan Heraklia kentinde arkeolojik kazı yapılmalı. Hiç olmazsa Agora ortaya çıkarılmalı.
BU zaman değil ama gelecek bir zamanda, belki burada bir felsefe okulu kurulur, sokaklarında felsefe öğrencileri dolaşır. Ne hayal değil mi ama…
Cengiz Erdil 22 Mart 2020
www.gazetepencere.com
